Czym są kody kreskowe i jakie informacje zawierają?
Kody kreskowe zostały stworzone jako graficzny zapis znaków, w postaci ciemnych i jasnych pasków / kresek o zróżnicowanych zasadach symboliki danego typu kodu. Znamy co najmniej kilkanaście najczęściej stosowanych odmian, które różnią się od siebie układem i długością kresek oraz możliwością kodowania, w zależności od ilości cyfr, liter czy ilości znaków. Głównym celem zastosowania kodów kreskowych, stała się konieczność optymalizacji procesów, w tym również zwiększenie wiarygodności odczytywanych informacji, poprzez wyeliminowanie konieczności odręcznego wpisywania znaków w programach komputerowych.
Kody kreskowe dały możliwość automatycznego zaczytywania informacji bezpośrednio poprzez urządzenie skanujące. Pierwsze kody kreskowe zostały stworzone już w latach czterdziestych w wyniku prac nad zautomatyzowaniem odczytu informacji na temat produktów, który mógłby opierać się o ciąg specjalnych znaków i symboli. Pierwszy kod, zwany potocznie „tarczą strzelniczą”, powstał już w 1949 roku i wyznaczył kurs w stronę automatyzacji i możliwości masowego magazynowania danych o produktach.
Kolejne lata przyniosły rozwój wielkich sklepów oraz supermarketów, które były nastawione na masową obsługę dużej ilości klientów. Mnogość towarów i produktów, oferowanych w marketach sprawiła, że w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych, prowadzono daleko idące badania nad stworzeniem systemów identyfikacji towarów, dzięki użyciu specjalnych kodów, znaków i symboli, które mogłyby zawierać całą paletę informacji na temat pojedynczego produktu.Kody kreskowe i przepływ informacji
Ostateczną formą kodów identyfikacji produktów, stały się kody kreskowe, zwane również kodami paskowymi, z języka angielskiego: bar code. Okazały się być najbardziej efektywną formą kodu identyfikacyjnego. Obecnie na cały świecie istnieje ponad 400 rodzajów różnych form kodów kreskowych. Pozwalają one na dostęp do bazy danych produktów, według ich identyfikatorów.
Same kody kreskowe nie posiadają znaczących informacji na temat produktu, jednak posiadając odpowiednią kombinację cyfr, dzięki dostępowi do odpowiednich baz danych, możemy uzyskać szczegółowe dane dotyczące danego produktu. Jednym z najbardziej stosowanych rozwiązań w sprzedaży hurtowej oraz detalicznej towarów i produktów, istniejący od ponad 20 lat w Polsce, jest kod EAN oraz system EAN/UPC. W naszym kraju właśnie kod EAN jest umieszczany na opakowaniach towarów, aby ułatwić handel detaliczny i hurtowy. Dzięki zastosowaniu kodu kreskowego wyeliminowano stosowanie zbędnej dokumentacji.
Kody kreskowe w znaczący sposób przyspieszyły prace ewidencyjne, obsługę klienta oraz prace produkcyjne w wielu przedsiębiorstwach produkcyjnych. Kody kreskowe oraz odpowiednie systemu zaczytywania danych, dały możliwość zoptymalizowania wielu procesów. Najważniejszym elementem zastosowania kodów kreskowych, stało się zarządzanie stanami magazynowymi. Dzięki odpowiednim systemom magazynowym, kody identyfikacyjne, umożliwiają wprowadzenie automatycznego sygnalizowania braków w zaopatrzeniu i sugerowanie konkretnego zachowania, a wkrótce możliwe również będzie automatyczne zamawianie braków przez inteligentne systemy ze sztuczną inteligencją. Budowa i zastosowanie kodów EAN
Podstawą istnienia każdego produktu w bazie danych, jest umieszczenie na jego opakowaniu kodu EAN, czyli Europejskiego Kodu Towarowego (European Article Number), który od 2005 roku, został ujednolicony dla wszystkich krajów i wykorzystywany na całym świecie w jednej formie. Kod identyfikacyjny EAN, umożliwia oznaczenie danego produktu ośmio lub trzynastocyfrowym numerem identyfikacyjnym, po którym znajdziemy go w bazie. Kod sam w sobie nie zawiera konkretnych informacji.
Wszelkie dane odnoszące się do danego produktu, jak nazwa, cechy oraz pozostałe, są pobierane z odpowiedniej bazy danych podczas odczytu kodu przy pomocy urządzenia skanującego. Jednak aby można było wczytać wszystkie informacje na temat wybranego produktu, dane na jego temat muszą być uprzednio wprowadzone do komputera. Symbolika kodu kreskowego EAN, jest prostym systemem numerowym, składającym się z dwóch, a czasami z trzech cyfr, które identyfikują władze nadające kod wytwórcy danego produktu. W rzeczywistości numery te identyfikują po prostu dany kraj lub region gospodarczy. Obecnie istnieją dwa rodzaje kodu EAN.
W użyciu jest wersja trzynastocyfrowa, czyli EAN-13, oraz skrócona wersja - ośmiocyfrowa - EAN-8, która została wprowadzona, aby ułatwić umieszczenie kodu na opakowaniach małych produktów. Każdy kod EAN składa się z poszczególnych cyfr, które określają konkretne dane. Kod EAN-13, zawiera trzynaście cyfr, z których pierwsze 3 oznaczają numer kraju, w którym kod EAN został wydany (tzw prefiks GS1). Polska otrzymała kod 590 (Nie oznacza to, że produkt został w tym kraju wyprodukowany ani że producent ma w tym kraju siedzibę).
Następne liczby określają dystrybutora lub producenta, kolejne oznaczają numer produktu, natomiast ostatnia, to liczba tzw. kontrolna, która służy do wykrywania błędu odczytu kodu kreskowego. Oblicza się ją według specjalnego algorytmu dla danego rodzaju kodu kreskowego. EAN-8 liczony jest podobnie, tylko z mniejszą ilością cyfr oznaczających producenta oraz numer produktu. Liczba kontrolna na końcu dla obu kodów, jest zawsze niezmienna.Jakość kodów kreskowych
Podstawowymi elementami każdego kodu kreskowego, który odpowiada za jego identyfikację, jest układ pionowych kresek oraz zakodowany numer. Ponieważ kody EAN mogą mieć różny rozmiar, drukowanie nowych kodów, jest uzależniona od kilku czynników. Im mniejszy kod wydrukowany na etykiecie produktu, tym mniejsze odchyłki jakości w postaci szerokości kresek i odstępów między nimi, są dopuszczalne, aby kod nadawał się do prawidłowego odczytu przez urządzenia skanujące.
Im mniejszy będzie kod EAN, tym proces drukowania musi być dokładniejszy, ponieważ trudniej jest utrzymać właściwą jakość kodu. Kody kreskowe zbudowane są w taki sposób, aby białe tło odbijało, a pionowe, czarne kreski maksymalnie pochłaniały czerwone światło czytnika kodów. Optymalna wersja kodu kreskowego, to czarne kreski i białe tło, ale nie zawsze producenci używają tej kombinacji kolorów, ze względu na różne kolory opakowań i możliwości drukowania całej zawartości graficznych elementów. KODY KRESKOWE DWUWYMIAROWE
Kod kreskowy dwuwymiarowy pozwala na zapis wielokrotnie większej ilości informacji bez zwiększania powierzchni kodu. Kod kreskowy 2D może zawierać numer seryjny, dane producenta, dokładne rozmiary, datę wykonania, może kodować instrukcję obsługi, ostrzeżenia, opis procesu przetwarzania, historię produktu, jego przeznaczenie, cały list przewozowy lub fakturę. Ponadto w kodzie można umieścić cyfrowy zapis grafiki (np. zdjęcie) lub dźwięk.
W kodach kreskowych 2D zapis danych następuje na dwóch osiach, przez co są one bardziej pojemne niż ich kody liniowe (możliwość zakodowania większej ilości znaków alfanumerycznych).
Dodatkowym atutem kodów kreskowych 2D jest ich większa odporność na uszkodzenia. Częściowo uszkodzony kod kreskowy dwuwymiarowy 2D może być nadal poprawnie odczytany, dzięki zaimplementowanym mechanizmom korekcji błędów.
Kody kreskowe dwuwymiarowe umożliwiają kodowanie tej samej ilości danych nawet na dziesięciokrotnie mniejszej powierzchni, niż w przypadku wykorzystania tradycyjnych kodów kreskowych.EWOLUCJA KODU KRESKOWEGO 2D
Podstawowe zastosowanie kodów 2D:
znakowanie produktów
znakowania drobnych elementów mechanicznych i elektronicznych – np układów scalonych
kodowanie danych na dokumentach – np. numer faktury VAT, dowodu rejestracyjnego itp.
znakowanie towarów na magazynie- informacja o dostawcy, odbiorcy, dacie ważnościDlaczego warto zainwestować w technologię kodów 2D?
Większa ilość informacji umieszczona na mniejszej powierzchni
możliwość zakodowanie danych alfanumerycznych
informacje zawarte w kodach 2D są lepiej zabezpieczone w porównaniu z kodami kreskowymi
poprawny odczyt całości informacji zawartych w kodzie 2D - nawet w przypadku uszkodzenia kodu 2D do 50%
kody 2D mogą być używane jako podręczna baza danych, dzięki możliwości zakodowania w nich do 7000 znaków ASCII
kody 2D mogą być stosowane wszędzie tam, gdzie dane na temat kontrahenta powinny być utajnione, np.: na fakturach czy dokumentach przewozowych
kody 2D, dzięki niewielkim rozmiarom, mogą być używane do znakowania niewielkich elementów
matrycowa budowa niektórych kodów 2D (np.: MaxiCode) pozwala na stosowanie ich na powierzchniach zakrzywionych
kody 2D zajmują dużo mniej miejsca na opakowaniu niż kody liniowe, dlatego znakomicie nadają do znakowania dóbr luksusowych, gdzie istotnym elementem jest estetyka opakowaniaNa co należy zwrócić uwagę przy wyborze urządzenia?
Kupując urządzenia do identyfikacji kodów kreskowych należy się zastanowić nad zakupem sprzętu, który zagwarantuje odczyt kodów dwuwymiarowych. Do niedawna tego typu urządzenia były bardzo drogie i zawodne mechanicznie. Dopiero wprowadzenie tanich czytników działających na zasadzie kamery cyfrowej pozwoliło na popularyzację tego bardzo ciekawego i użytecznego rozwiązania.